Celem wizyty było poznanie dobrych praktyk z zakresu rewitalizacji miasta Lipska, który dzięki wdrażaniu przez ok. 15 lat spójnej i  zintegrowanej strategii rozwoju stał się miastem nowoczesnym, otwartym na nowe inicjatywy społeczne, przyjaznym mieszkańcom.

Podobnie jak w innych niemieckich miastach Lipsk charakteryzuje się bogatym dziedzictwem architektonicznym, które pochodzi z końca XIX wieku. Od 1990 r. Około 80% budynków z tego okresu zostało przebudowanych, dzięki czemu architektoniczne dziedzictwo w Lipsku, które jest unikalną częścią jego tożsamości kulturowej, zostało zabezpieczone przed dalszym zanikiem. W tym samym okresie Lipsk stracił ponad 100 000 mieszkańców, co miało poważne konsekwencje dla rozwoju miasta. Pomimo niedawnego wzrostu liczby ludności, od 2001 r. około 45 000 mieszkań jest nadal niezamieszkałych.

Na miejscu poznaliśmy inicjatywę pn. "The Wächterhäuser scheme", co w tłumaczeniu oznacza ideę Strażników Domu. Program został utworzony przez stowarzyszenie Leipzig HausHalten z zamiarem ochrony i utrzymania jednego z istniejących, opustoszałych budynków. Celem utworzonego w 2004 roku stowarzyszenia jest zapewnienie bezpieczeństwa i zachowanie zagrożonych budynków oraz pozyskiwanie nowych najemców w tych budynkach na zasadach niehandlowych. Ze względu na dużą liczbę pustostanów, klasyczny remont jest często  niepraktyczny i nieekonomiczny z punktu widzenia właścicieli. Jest im trudno jest znaleźć alternatywne sposoby radzenia sobie z problemem niszczejącego budynku, co często prowadzi do niewypłacalności, a w konsekwencji obiekt jest rozebrany i przestaje istnieć.

Jednakże dostrzeżono potencjał korzystania z tego typu obiektów, mieszczący się poza tradycyjnym rynkiem najmu. Dotyczy to szczególnie osób kreatywnych o alternatywnym stylu życia, artystów i lokalnych aktywistów, którzy szukają dla siebie przestrzeni w mieście. Osoby takie poszukują pomieszczeń, w których opłaty są niższe, a obiekt pozwala im godzić zarówno styl życia jak i niszową działalność artystyczną. Osoby fizyczne lub nieformalne grupy kreatywne mogą zatem skorzystać z możliwości, jaką oferuje idea Wächterhäuser. Rozwiązuje ona zarówno problemy właścicieli opustoszałych budynków, jak i potencjalnych najemców, poszukujących niekonwencjonalnych pomieszczeń do pracy i życia.

Podstawową zasadą Wächterhäuser jest zapewnienie pomieszczenia, w zamian za jego prawidłowe użytkowanie. Mieszkańcy domów stają się ich Strażnikami. Ich obecność zapobiega wandalizmowi, ogranicza pogorszenie stanu obiektu, a także przedłuża jego potencjalną użyteczność. Strażnicy z własnych środków finansują dobre naprawy, a przed rozpoczęciem najmu, wspólnie zwiększają swój potencjał finansowy w celu wykonania większych prac remontowych, modernizacyjnych i adaptacyjnych.

Kolejnym ciekawym modelem zagospodarowania przestrzeni był projekt pn. Tapetenwerk stworzony przez panią Janę Reichenbach-Behnisch i jej męża - małżeństwo architektów. Urok przemysłowej architektury w Lipsku jest znaczący. Projektodawcy odnaleźli potencjał w dawnej, opuszczonej fabryce tapet, którą zakupili i przearanżowali w miejsce sprzyjające kreatywności i nowym pomysłom wśród młodych mieszkańców Miasta. Główną ideą pomysłu było rozszerzenie w sposób stopniowy zabytkowego kompleksu fabrycznego, do adaptacji na rzecz stworzenia niedrogich ale profesjonalnych przestrzeni kreatywnych. Ważnym elementem inwestycji było podkreślenie uroku architektury przemysłowej i przekształcenie Tapetenwerk w  „miejsce produkcji”, stanowiące przestrzeń  dla artystów, projektantów, architektów twórczych rzemiosł, takich jak warsztaty longboard'ów lub nowych koncepcji pracy, takich jak "CoworkingSpace". W chwili obecnej wszystkie pomieszczenia w Tapetenwerk są zajęte, a lista osób oczekujących na przestrzeń do twórczej pracy jest bardzo długa.

Wizyta była niezwykle inspirująca i sprzyjała wymianie dobrych praktyk.

Źródła:
http://www.haushalten.org/de/english_summary.asp
http://english.leipzig.de/construction-and-residence/urban-development/residential-space-and-urban-r...
http://hwr-leipzig.org/
http://www.tapetenwerk.de/